HİTİT DİLİ GÜNÜMÜZE KADAR ULAŞAN İSİMLER

Hitit dilinden günümüze gelen isimler.

Happa,Hattuç,Dudu

Hitit Kültüründen Günümüze ulaşmış isimler

Hititler, Öncesinde , Hititlerin oturuduğu bölgede HATTİ kavimi yerleşik yaşamaktaydı. Kardeş kavim oldukları yönünde göstergeler olduğu söylenmektedir.
Hititler, Hattilerin kurulu mevcut devlet düzenine tabi oldu daha sonra da devraldı ve kendi adlarına devlet kurdurlar .Ancak dil değişimi olmadı Hititler, önceki kavim olan Hatti dilini konuşmaya devam ettiler.
Söz buradaykan kelimelere bakalım.
HATİCE / HATTİCE
Hatti diline Hattice denilmektedir. İngilizce, Rusca der gibi.Hattice ismi , kızlara isim verme konusunda sınırlı olan Arap coğrafyasında yaygın olarak kullanıldı. Bir başka kaynak ise , Kafkas bölgesi halkları geleneği , kavim isimlerini çocuklarına isim olarak vermektir. Günümüzde halen kullanılan HATİCE Bayan ismi , Hatti dilini tanımlayan , kelimedir.
HATTUÇ / HATTUŞA / HATTUŞAŞ
Hatti kralı , yeni bir başkent inşa ettirir ve yeni kurulan kentin adını çok sevdiği eşi Hattuşa nın adını verir. Dönem M.Ö.3000 li yıllardır. Şehir inşaatı bittiğinde o dönemki en ihtişamlı başkent kurulmuş olur. Hattuşa şehri günümüzde antik kent kalıntıları olan , arkeolojik kazı bölgesi durumundadır.
Sonrasında Hitit kralları , Kral ismi olarak Hattuşili ismini kullanmışlardır. Hattuşşili ismi , hattuşalı anlamındadır. Ankaralı , İstanbullu gibi.
PUDU HEPA / DUDU HEPA / DUDU , HAPPA
Yerel isimlerde devam eden bir kültür vardır. Ait olunan tarihsel kök kültürler isimlerde taşınır . O ismi taşıyan insan taşıdığı özel ismin anlamını çoğu zaman bilmez.
Gaziantep’den başlayarak , Güneyde Halep ve Şam , Batıda Toros dağları sakinleri , Kuzeyde K.Maraş ve Adıyaman dan başlayarak , İç anadoluda Tokat’a kadar uzanan coğrafyada Hitit kültüründen ve önce olan Hatti kültürü kalıntıları jeolojik olarak bulunsa da , Yaşayan kültürde izlerini isimlerde bulmaktayız.
Dudu ve happa isimleri az önce tarif ettiğimiz coğrafyada kadın ismi olarak kullanıla gelmiştir. Cumhuriyet döneminde bu isimler pek kullanılmaz olmuştur.
Dudu ve Happa isimleri Pudu Hepa isimli Hitit kraliçesinin adıdır.
Bu ismin diğer özelliği ise dünya tarihinde diplomasiyi icat etmiş olmasıdır. Kadeş savaşı sonrası Mısır firavunu Ramses ile resmi yazışma içinde olmuş ve Firavun Ramses kendisine kız kardeşim diye hitap etmektedir.
Zaman içinde Pudu Hepa ismi dil ve fonetik özellikler ile önce ayrılmış sonrasında ise biraz daha farklılaşmış ve dudu ve happa şeklini almış.
İsim köklerinin mistik yanı ise mitolojiye dayanmaktadır.
‘’Büyük güneş tanrıça Arinna’nın adı Hitit yazıtlarında Hepa, Hepat ya da Hepatu olarak geçer. “Hepa” ile başlayan bu üç ad Hebe olarak Yunanlaşmıştır. Tevrat’ta Hepa, ilk insan olan Adem’in karısı Havva olmuştur. Adem de Lübnan tanrısı Adama’dur. (Adamo) Yani “Adam”Demek oluyor ki Hapa’nın adı Hitit’ten gelmektedir. ‘’ (Alıntıdır.)

MÜRSEL / MÜRİŞİLİ
Günümüzde Ülkemizde erkek ismi olarak kullanılan Mürsel ismi , Hitit kralı Mürşil den gelmektedir.

GELENEK BENZERLİKLERİ
‘’ VI. KIZ İSTEME
Bugün Anadolu’nun pek çok yerinde kız isteme merasimi
sırasında, erkek tarafının kız tarafına hitaben “Allah’ın emri ve
Peygamberin kavliyle kızınız A’yı oğlumuz B’ye istiyoruz.”
şeklindeki formülde yer alan “Allah’ın emri” ifadesi Hitit büyük
krallarından III. Hattusili’nin otobiyografisinde aynen görülmektedir.
Hattusili: “Tanrının emriyle, Rahip Bentipsarri’nin kızı Putuhepa’yı
zevceliğe aldım” der.
Hepimizin bildiği gibi, Hitit kralları tanrının yeryüzündeki
temsilcileri olduklar için Hattusili’de, elbette “kavil” anlamına
gelebilecek bir söz kullanmayacak, ancak böyle ifade edecekti. ‘’ ( Alıntıdır.)

‘’
Adana = Hit. Adaniia
Amasya= Hit. Hakm/pis
Amuk Ovası= AMQ=Ungi (Geç Hitit Döneminde)
Anadolu= Anatoli (Bizans Döneminde)
HATTİLER ve HİTİTLER DÖNEMİ’NDEN ESKİ TÜRKLERE, OSMANLI… 41
HAYRİ ERTEM
Til-anzit= Bizans belgelerinde Hanzit, Arap belgelerinde Batn
Hanzit, Ermeni ya da Süryani belgelerinde Anzit,
Hanzit diye anılır. Kİ. Enzitene, Anzet(ene), Hanzit,
Hanzeti, Hanzet adlarının tümü Hitit yazılı
belgelerinde geçen Hinzuta’dır.
Cerablus= Hit. Kargamış
Çankırı= Helenistik Çağdan bu yana Gangra’dır. Hitit metinlerimizde
olasılıkla = Hanhana, Hanhana ve Gangra
adlarında yer alan H ve G harfleri değişebiliyor.
Nesa/ Kanes örneğinde olduğu gibi.
Çekerek= Kİ. Skylax= Hit. Zuliya
Dazmana Köyü (Tokat)= Kİ. Daximon=Hit. Tahazzimuna
Dicle= Babilliler İdiklat/ Diqlat, İranlılar Tigra, Araplar Dicle
olarak, Helenlerin Tigris biçimi, İranlıların Tigra’sından
bozma
Efes = Kİ. Ephesos = Hit. Apaşa
Eflâni = Kİ. Blene = Hit. Pala
Erciyes=Kl. Argaios= Hit. harki- “beyaz”dan Harga
Ereğli= (Konya)= Kİ. Kybistra, sonra Herakleia= Hit. Hupisna
olmalı
Fırat= Akkad/ Babil dilinde Purattu= Helen Dilinde
Euphrates= Hit. Puıana?
Gülek= Kİ. Klikya= Geç Hitit Beyliklerinden Hilakku. İ. Ö. 8.
asırdan bugüne kesintisiz kullanıla gelmiştir.
Halep= Hit. ve Asur Ticaret Kolonileri zamanında Halpa
olarak geçmektedir.
Hatay= Geç Hitit Beyliklerinden Hattena adından gelmektedir.
Harput= Hit. Harputas
Ilgaz= Kİ. Olgassys’ten gelmektedir. Hitit metinlerinde Kassu
olarak geçmektedir.
İzmir= (Helen) Simima = Hit. Zisparna= ATK zamanına ait
çivi yazılı metinlerde Tismuma olarak geçer.
Kastamonu^ Kİ. Katamon= Hit. Tummana olmalı.
Konya= Kİ. Ikonion= Hit. Kauana olmalı
Malatya^ Kİ. Melitene= Asur Belgelerinde Malliddu= Urartu
kay. Meldia= Hit. Maltiia
Maraş= Geç Hit. Gurgum= Asurlular zamanında Margasi=
Hit. Marassa
Murat (su)= Bu adın gerçekte Fırat (Babil dilinde Purat)
adından bozma olmalı.
Niğde= Selçuklu Döneminde Nekide = Kİ. Nagidos = Hit.
Nahita
Nenezi (Nevşehir’de) Kasabası= Kİ. Nenasos= Hit. Nenassa
Perge= Kİ. Perge= Hit. Parha
Pertek= Hit. Pittiiarik
Sakarya (Nehir) = Kİ. Sangaryos= Hit. Sehiriia
Sinop= Kİ. Sinope= Hit. Sinuua?
Tarsus= Helence’de Tarsos = Asurlu ağzında Tarzi = Roma
ağzında Tarsus= Hit. Tarsa
Trabzon= Kİ. Trapezus= Hit. Aripsa
Turuva= Helence Troya = Kİ. Truva = Hit. Taruisa
Zile= Kİ. Zela = Hit. Anziliia ‘’